پزشکان و پرستاران یکی از مهم‌ترین اعضای کادر درمانی هستند که وظیفه‌ی حیاتی مراقبت و حفظ سلامتی بیماران را بر عهده دارند. اما این قشر زحمت‌کش، خود نیز نیازمند مراقبت از سلامت جسمی و روانی خود هستند. ساعات کاری نامنظم و شیفت‌های شبانه، چالشی بزرگ برای حفظ تغذیه متعادل و سالم به وجود می‌آورد. در این مقاله، قصد داریم به بررسی راهکارهایی برای تغذیه سالم و حفظ انرژی برای پزشکان و پرستارانی که با زمان‌های کاری نامنظم روبرو هستند، بپردازیم. تغذیه مناسب میتواند بهبود عملکرد بدنی و ذهنی آن‌ها را تضمین کند و احتمال بروز مشکلات بهداشتی را کاهش دهد.
بهترین غذاها برای حفظ انرژی در شیفت شب
شیفت‌های شبانه می‌توانند نیاز به انرژی بیشتری داشته باشند و انتخاب غذاهای مناسب در این زمان‌ها بسیار حیاتی است. یکی از بهترین راه‌ها برای نگهداری سطح انرژی در شیفت شب، مصرف کربوهیدرات‌های پیچیده مانند برنج قهوه‌ای، نان سبوس‌دار و جو دوسر است. این غذاها به آهستگی انرژی را آزاد میکنند و به ایجاد احساس سیری طولانی‌تری کمک میکنند. مصرف پروتئین‌های کم‌چرب مانند مرغ، ماهی و تخم‌مرغ نیز به تامین انرژی و حفظ تمرکز کمک می‌کند.
مصرف میوه‌ها و سبزیجات تازه نیز بسیار مهم است؛ آن‌ها علاوه بر تامین ویتامین‌ها و مواد معدنی ضروری، به حفظ آب بدن و افزایش هوشیاری کمک میکنند. برای یک وعده عصرانه، میتوانید از یک سالاد سبزیجات تازه همراه با قطعات مرغ یا تخم‌مرغ همراه با یک سس کم‌چرب استفاده کنید.
میان‌وعده‌های سالم برای کاهش گرسنگی در زمان کاری
گرسنگی در طول شیفت‌های طولانی میتواند تمرکز و کارآیی شما را تحت تاثیر قرار دهد. انتخاب میان‌وعده‌های سالم و مقوی میتواند به کاهش این اثرات منفی کمک کند. تنقلات سالم مانند مغزها (بادام، گردو، فندق)، میوه‌های خشک بدون قند و ماست کم‌چرب می‌توانند گزینه‌های مناسبی باشند. این تنقلات دارای فیبر و چربی‌های مفید هستند که به ایجاد احساس سیری کمک میکنند.
اسکراب پزشکی علاوه بر حفظ بهداشت بیماران، برای پزشکان و پرستاران با ساعات کاری نامنظم، اهمیت بهداشت فردی را نشان می‌دهد. تغذیه سالم و وعده‌های غذایی مغذی میتواند به حفظ انرژی و تمرکز در طول شیفت‌های طولانی کمک کند.
یک مورد دیگر، مصرف شیک‌های پروتئینی یا اسموتی‌های طبیعی با میوه‌های تازه است که نه تنها انرژی را به سرعت تامین میکنند بلکه به دلیل دارا بودن مواد مغذی مختلف، به حفظ سلامتی بدن نیز کمک میکنند. همچنین، میتوانید از سبزیجات خرد شده مانند هویج و کرفس به همراه حمص به عنوان میان‌وعده استفاده کنید.
نوشیدنی‌های انرژی‌زا مفید یا مضر؟
نوشیدنی‌های انرژی‌زا ممکن است برای برخی از پزشکان و پرستاران، راهی سریع برای افزایش انرژی به نظر برسند، اما مصرف بیش از حد آن‌ها میتواند عواقب جدی برای سلامت داشته باشد. این نوشیدنی‌ها معمولاً حاوی مقادیر زیادی کافئین و شکر هستند که استفاده نادرست از آن‌ها میتواند موجب افزایش ضربان قلب، اضطراب و حتی مشکلات خواب شود.
هم چنین روپوش سفید نه تنها نماد حرفه‌ای بودن و مسئولیت‌پذیری در حرفه پزشکی است، بلکه نمایانگر تعهد به حفظ سلامت بیماران و محیط درمانی است. پزشکان و پرستارانی که با ساعات کاری نامنظم مواجه هستند، نیازمند تغذیه‌ای سالم و متنوع هستند تا بتوانند انرژی لازم را برای انجام وظایف خود در شیفت‌های طولانی و متغیر تأمین کنند و به بهترین شکل از بیماران مراقبت کنند.
به جای نوشیدنی‌های انرژی‌زا، مصرف چای سبز یا دمنوشهای طبیعی با خواص آرام‌بخش و انرژی‌زا میتواند راه حل بهتری باشد. آب نیز یک انتخاب ساده و در عین حال مهم است، زیرا هیدراتاسیون بدن را حفظ می‌کند و به تمرکز و عملکرد بهتر مغزی کمک می‌کند. پزشکان و پرستاران باید توجه داشته باشند که چگونه نوشیدنی‌های مختلف بر بدن آن‌ها تاثیر می‌گذارد و انتخاب‌هایی را که به سلامتی و کارآیی آن‌ها در شیفت‌های طولانی‌مدت کمک میکنند، در نظر بگیرند.
برنامه غذایی پیشنهادی برای شیفت‌های چرخشی
داشتن یک برنامه غذایی مناسب برای شیفت‌های چرخشی میتواند به بهبود وضعیت جسمانی و روانی پزشکان و پرستاران کمک نماید. به‌طور کلی، مهم است که مواد غذایی مصرفی حاوی تمام گروه‌های غذایی باشند تا تمام نیازهای بدن فرد را پوشش دهند.
1. آغاز روز با صبحانه‌ای مقوی: حتی اگر شیفت کاری فرد در شب آغاز میشود، شروع روز با صبحانه‌ای متعادل اهمیت دارد. مصرف منابع پروتئینی مانند تخم‌مرغ و لبنیات به همراه غلات کامل مانند نان سبوس‌دار میتواند انرژی طولانی‌مدتی را فراهم کند.
2. وعده‌های کوچک و متنوع در طول شیفت: یکی از روشهای مقابله با خستگی و افت انرژی، مصرف میان‌وعده‌های سالم و متنوع در طول شیفت کاری است. مصرف مغزها، میوه‌های تازه و سبزیجات به تدریج در طول شیفت میتواند نیازهای غذایی روزانه را برآورده کند و از افت قند خون جلوگیری نماید.
3. نوشیدنی‌های سالم و هیدراتاسیون: با توجه به فعالیت زیاد و احتمال تعریق، هیدراتاسیون بدن ضروری است. نوشیدن آب، چای سبز و دمنوشهای گیاهی می‌توانند گزینه‌های مناسبی برای تأمین مایعات باشند و از نوشیدنی‌های قندی پرهیز شود.
4. پرهیز از غذاهای سنگین و پرچرب پیش از خواب: مصرف غذاهای سنگین و پرچرب در فاصله زمانی نزدیک به خواب میتواند منجر به مشکلات گوارشی و اختلال در خواب شود. بهتر است از وعده‌های سبک چون سوپ یا سالاد در این مواقع استفاده شود.
کلاه جراحی علاوه بر محافظت از محیط استریل، به عنوان نمادی از دقت و توجه به جزئیات در عمل‌های پزشکی شناخته میشود. پزشکان و پرستارانی که با شیفت‌های نامنظم کار میکنند، نیاز دارند تا از تغذیه‌ای متعادل و سالم بهره‌مند شوند تا توانایی تمرکز و عملکرد بهینه را در طول روزهای پرمشغله حفظ کنند.
سخن پایانی
ارائه یک برنامه غذایی مناسب برای کادر درمان که با شیفت‌های نامنظم و الگوهای خواب متغیر سر و کار دارند از اهمیت بالایی برخوردار است. حفظ تعادل در مصرف مواد غذایی و مراقبت از مصرف چربی‌ها، قندها و نمک‌ها میتواند به حفظ سطوح انرژی و ارتقای کلی سلامت کمک کند. همچنین، مهم است تاکید کنیم که هر فرد نیازهای خاص خود را دارد و لازم است برنامه غذایی با مشورت متخصصان تغذیه تنظیم شود تا با نیازهای ویژه شخص هماهنگ باشد.جهت کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله حفظ انرژی در شیفت طولانی را مطالعه نمایید.
سوالات متداول
- چگونه میتوان با کمبود زمان برای تهیه غذا مقابله کرد؟
استفاده از روشهای ساده و سریع برای آمادهسازی غذا و تهیه وعدههایی که میتوان به راحتی حمل کرد (مانند ساندویچهای سالم و سالادها) میتواند کمککننده باشد. - آیا مصرف مکملهای غذایی توصیه میشود؟
در شرایطی که نیازهای غذایی با رژیم غذایی روزانه برآورده نمیشود، مصرف مکملها با نظر پزشک متخصص تغذیه قابلیت توصیه شدن دارد. با این حال، تاکید اصلی بر مصرف مواد غذایی طبیعی و متنوع است. - چگونه میتوان به بهبود کیفیت خواب کمک کرد؟
مصرف مواد غذایی که به آرامش بدن کمک میکنند، مانند موز و شیر گرم و ایجاد محیط خواب مناسب از جمله راهکارهایی است که میتواند کیفیت خواب را بهبود بخشد.